Hemodiyaliz Tedavisi
HEMODİYALİZ TEDAVİSİ
İleri derecede böbrek yetmezliğinde yiyeceklerimizin vücudumuzda parçalanması sırasında oluşan ve normalde idrarla atılan zararlı maddeler ve suyun fazlası atılamamakta ve vücudumuzda birikmektedir. Hemodiyaliz bu maddelerin vücudumuzdan uzaklaştırılmasını sağlayan bir tedavi şeklidir. Hasta kanı ince zardan yapılmış borucukların içinden geçirilir (diyalizör) ve zarın öbür tarafından geçen bir sıvıya (diyaliz solüsyonu-diyalizat) karışarak vücuttan uzaklaştırılmaları sağlanır. Bunun için kanınızın bir kısmı bir iğne ya da kateter dediğimiz bir tüp aracılığıyla kolunuzdaki bir damardan ya da kateter den alınır, bir filtreden sürekli geçirelerek kanınızdaki zararlı maddeleri ve sıvıyı filtre eder(temizler). Filtre edilmiş temizlenen kan ikinci bir iğne/kateter yardımı ile damarınıza/kateterinize verilir. Bu tedavi şekli yaklaşık her bir seansta en az 4 saat ya da daha uzun olabilecek şekilde sürekli olarak yapılır. Bu işlem diyaliz merkezimizde , bu konuda uzmanlaşmış hemşireler ve hekimler tarafından yapılmaktadır. Bu sıklık genellikle sizin sağlık durumunuza göre haftada 3 kez uygulanır. Haftada kaç kez ve kaç saat gireceğinize her ay bakılacak kan tahlillerinize, fizik muayenenize ve genel durumunuza bakarak karar verilecektir.
Hemodiyaliz tedavisi öncesi bilmeniz gerekenler:
Hemodiyaliz tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle bu işleme özel ve uygun bir damar giriş yolunun oluşturulması gereklidir. Damar giriş yolu hemodiyaliz tedavisinin en önemli unsurlarındandır.
Hemodiyalizde kullanılan damar giriş yolu seçenekleri,
1.Fistül(doğal damar yolu)
2.Greft(suni/yapay damar yolu)
3.Katater(geçici/kalıcı)dır.
1)Fistül: Hemodiyaliz hastaları için ilk tercih edilecek doğal damar yoludur .Kalp-damar cerrahı tarafından küçük cerrahi operasyonla gerçekleştirilir. Kişinin kendi atar ve toplardamarı arasına küçük cerrahi müdahale ile hastane koşullarında uygulanan bir birleştirme işlemidir. Bu işlemin öncelikle aktif kullanmadığınız ön kol ya da üst kolunuza uygulanması tercih edilir. İşlemden sonra fistülünüzün olgunlaşıp iğne girişimlerinin (takılmasının) rahat bir şekilde uygulanabilmesi için 4 ila 6 hafta arasında bekleme süresine ihtiyaç vardır. Bu bekleme süresinin damarın olgunlaşması için önemli olduğunu unutmayınız, küçük müdahale yapılan o fistül lü kolunuzdan hiçbir şekilde tansiyon ölçtürmeyiniz ve kan aldırma işlemi yaptırmayınız ve günlük kontrol sağlayarak fistülünüzün çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz. Fistülünüzün olgunlaşması için size önereceğimiz egzersiz ve tavsiyeleri yapmanız, fistülünüzün çalışır durumda olduğunu günlük olarak kontrol etmeniz ve değişiklikleri zaman kaybetmeden diyaliz merkezinize bildirmeniz çok önemlidir. Fistülünüzü açan kalp-damar cerrahından iğne girişim bölgelerinizi gösteren damar haritanızı istemeyi ve bu bilgiyi diyaliz merkezinizle paylaşmayı unutmayınız. Damarınız yeterince gelişmez veya tıkanırsa bu işlemin tekrar yapılabileceği de unutulmamalıdır.
2)Greft: Hemodiyaliz hastaları için tercih edilecek yapay bir damar yoludur. Kendi atar ve toplar damarlarınız arasında yapay bir damarın cilt altında kalacak şekilde küçük cerrahi bir müdahale ile kalp-damar cerrahları tarafından yine hastane koşullarında yerleştirilmesi işlemidir. Aynı şekilde greft açılan kolunuzdan/bacak bölgeniz den hiç bir şekilde tansiyon ölçtürmemeniz ve kan aldırma işlemi yaptırmamanız, günlük olarak greftinizin çalışıp çalışmadığını kontrol etmeniz ve değişiklikleri zamanında diyaliz merkezinize bildirmeniz yine çok önemlidir. Aynı şekilde greftinizi açan damar cerrahından iğne girişim bölgelerinizi gösteren damar haritanızı istemeyi ve bu bilgiyi diyaliz merkezinizle paylaşmayı unutmayınız.
Kateterin takılabileceği yerler: Sağ yada sol boyun damarına, sağ yada sol kasık damarına ve sağ/sol köprücük kemiğin altındaki damara uygulanabilir.
Tedavi esnasında oluşabilecek istenmeyen yan etkileri önlemek için hemodiyaliz hemşireniz ve doktorunuz tarafından yakın gözlem altında tutulacağınızı ve en ufak bir problem oluştuğunda anında müdahale edileceğini ve diyaliz tedavinizin size özel olup , tedavinizin ihtiyacınıza özel olarak planlanıp sürekli gözden geçirildiğini de unutmayınız.